Het oudste deel van deze school dateert uit 1883.
Gemeentelijk monument
Sint Janschool, Sint Janplein 20, Boekel
Algemene gegevens
Oorspronkelijke functie: openbare lagere school
Huidige functie: Heemkundekring Boekel, hobbyclub en lokale omroep BLOK
Bouwjaar: 1883; uitbreidingen in 1921 en 1951.
Monumentenbeschrijving
Het oudste deel van deze school dateert uit 1883 toen naar ontwerp van architect J. Heijkants een drieklassige openbare lagere school werd gebouwd door aannemer F. Oliviers. Een gevelsteen in de voorgevel herinnert aan het feit dat burgemeester L. Verhofstad de eerste steen heeft gelegd. In het midden van de symmetrisch ingedeelde voorgevel bevond zich de ingang. Het lokaal rechts van de ingang was groter dan de andere twee lokalen. Het grote lokaal is al snel na de bouw in twee lokalen gesplitst. Tot 1887 kregen hier zowel jongens als meisjes les. Nadien werd het onderwijs aan meisjes elders in het dorp gegeven door de Zusters van Liefde uit Schijndel. De toen ontstane openbare lagere jongensschool werd in 1921 in westelijke richting uitgebreid met twee lokalen. Het ontwerp was van architect E. Heijkants. Hiermee was een langgerekt gebouw ontstaan met zes klaslokalen aan de voorzijde (pleinzijde) en een lange gang langs de lokalen aan de achterzijde. Ook aan deze uitbreiding herinnert een gevelsteen waarop is aangegeven dat het gemeentebestuur onder leiding van burgemeester C. Buskens de school heeft verbouwd. De uitbreiding uit 1921 is uitgevoerd in aangepaste stijl. In 1927 werd de Openbare school een Katholieke jongensschool de RK Sint Janschool.
In 1951 is naar ontwerp van architect E.G. Heijkants ten noordwesten van de school een nieuw lokaal toegevoegd. Dit bouwdeel staat via een tussenlid met het hoofdgebouw in verbinding. In 1962 en 1964 is onder leiding van architectenbureau Van der Wegen en van der Bolt een renovatie en uitbreiding uitgevoerd waarbij aan de achterzijde van beide bestaande bouwdelen een eenlaags uitbreiding met plat dak werd toegevoegd. Mogelijk zijn toen in de voorgevel de oorspronkelijke vensters vervangen door de huidige stalen vensters. In 1976 zijn aan de achterzijde verder nog een handenarbeidlokaal en aula toegevoegd. Het huidige complex is markant en beeldbepalend gelegen aan het Sint Janplein en bestaat uit twee bouwdelen. De langgerekte zesklassige gangschool op een rechthoekige plattegrond. Dit is een eenlaags hoog bouwdeel met overstekend driezijdig schilddak waarvan de nok evenwijdig aan het Sint Janplein loopt. Aan de achterzijde zijn over de hele lengte van de lange achtergevel eenlaags uitbreidingen met plat dak toegevoegd. De school is opgetrokken uit machinale baksteen die in kruisverband is gemetseld. Het dak is gedekt met gesmoorde en donkerrode verbeterde Hollandse pannen.
De lange voorgevel aan de pleinzijde heeft een gecementeerde plint. Per klaslokaal zijn in enigszins verdiepte velden drie getoogde stalen ramen geplaatst. Deze vensters hebben betegelde lekdorpels. De hoofdingang bevindt zich tussen het tweede en derde lokaal vanaf rechts. De ingang wordt geaccentueerd doordat de gevel iets hoger is opgetrokken en wordt afgedekt met een zadeldakje haaks op de hoofdkap. In de geveltop is enige baksteendecoratie. De pui van de hoofdingang is sterk gewijzigd. Aan weerszijden van de ingang is, tussen de vensters van de aangrenzende lokalen, een gevelsteen aangebracht die respectievelijk herinnert aan de eerste steenlegging in 1883 (‘Den eersten steen gelegd door den Ede Are Heer L. Verhofstad Burgemeester 1 6 1883’) en de uitbreiding in 1921 (‘Anno 1921 verbouwd door het gemeentebestuur C Buskens burgemeester H. v/d Elzen P. Dooren Wethouders’). De overstekende goot rust op houten schoren en heeft een geprofileerde gootlijst.
De rechterzijgevel is topgevel met in de top een rond venster waar omheen een rollaag is gemetseld. De linkerzijgevel is een blinde gevel. De overstekende goot rust op houten schoren en heeft een geprofileerde gootlijst. De achtergevel van het oorspronkelijke hoofdbouwdeel is als gevolg van aanbouwen grotendeels verdwenen. Het eenlaags bouwdeel aan de noordwestzijde dateert uit 1951 en is onder een schuine hoek ten opzichte van het hoofdbouwdeel geplaatst. De bouwdelen staan via een tussenlid met elkaar in verbinding. Het eenlaags bouwdeel staat op een rechthoekige plattegrond en is opgetrokken uit machinale rode baksteen die is gemetseld in halfsteensverband. Rondom loopt een lage plint die met een rollaag wordt afgesloten. Het pand heeft een zadeldak dat is gedekt met gesmoorde en rode verbeterde Hollandse pannen. Het dakschild aan de achterzijde is geknikt en is langer dan het dakschild aan de voorzijde. Tegen een groot deel van de achtergevel is een jongere eenlaags aanbouw met plat dak gebouwd.
De voorgevel heeft links vier houten kozijnen met stalen negenruitsramen. Onder de vensters is een doorlopende gepleisterde lekdorpel. Boven de vensters is een doorlopende gepleisterde band. Rechts van deze vensters is een twaalfruitsvenster waarboven een anderhalfsteens strek is gemetseld. Dit venster heeft een bakstenen lekdorpel. De gevel wordt beëindigd met een band siermetselwerk. De overstekende bakgoot rust op houten klossen en heeft een geprofileerde gootlijst. De linkerzijgevel is een blinde topgevel met vlechtingen langs de dakrand.
De rechterzijgevel is een topgevel waartegen op de begane grond het tussenlid is gebouwd. Dit kleine bouwdeel heeft een plat dak en in de voorgevel een moderne getoogde dubbele deur die gedeeltelijk een glasvulling heeft. De gevel wordt met een rollaag beëindigd. Het dakoverstek met goot rust op houten klossen en heeft een geprofileerde gootlijst.
De achtergevel van het oorspronkelijke bouwdeel is door de aanbouw grotendeels verdwenen. In het resterende geveldeel is een dichtgetimmerd venster waarboven een anderhalfsteens strek is gemetseld. Waardering: De school is, ondanks de wijzigingen en uitbreidingen, van cultuurhistorische waarde als typologisch voorbeeld van een gangschool. Daarnaast is de school een belangrijk element uit de dorpsgeschiedenis van Boekel en een belangrijk onderdeel uit de ontwikkeling van het onderwijs in het bijzonder. De school heeft architectuurhistorische waarde vanwege de behouden hoofdvorm en vanwege de detaillering en het materiaalgebruik. De school heeft stedenbouwkundige waarde als belangrijk, karakteristiek en beeldbepalend onderdeel aan het Sint Janplein. De uitbreidingen aan de achterzijde van de bouwdelen uit 1883, 1921 en 1951 zijn van bescherming uitgesloten.