Door Jan Meulemeesters
De Boekelse heemkundevereniging heeft op 17 september met 31 deelnemers een excursie gemaakt naar Openluchtmuseum de Locht in Melderslo (Noord-Limburg, gemeente Horst). Kort samengevat: heemkunde op 3 hectare en in 21 gebouwen, waarbij een beeld wordt gegeven van het boeren op armzalige grond, vanaf 1300 tot aan de moderne tuinbouw. Zoals een gids het zei: “Er was hier hei op een humuslaag van een paar centimeter. Alleen met behulp van mest uit de potstal kon de hei ontgonnen worden. Vanaf 1900 kwam daar kunstmest bij. In de paviljoenen over de champignonteelt en de glastuinbouw zie je de ontwikkeling van een boer, ploeterend in de grond, naar een ondernemer die vanaf de computer de toediening van water, licht, kunstmest en insecten tegen ongedierte regelt.” Eerst legt de gids uit hoe een openluchtmuseum van 3 ha kon ontstaan in een klein dorp van 2120 inwoners. “Jongeren begonnen foto’s te vertonen van boeren en tradities in het dorp. Toen het dak van een boerderij uit 1860 begon in te storten, konden ze die voor weinig geld overnemen. Dat werd het begin van een agrarisch museum. Daar is nu te zien: een potstal, een bedstee, waarin zittend geslapen werd, met daarachter plaats voor baby’s en soms voor een ‘ondergeschoven kind’ (kind van ongehuwde dochter). Later kwam er de ‘goei kamer’ bij en de ‘deel’, totdat het de bekende langgevelboerderij werd. Op zolder staat de uitrusting van een oude kapster, met apparaten die veel op martelwerktuigen lijken, en het al even gevaarlijk ogend gereedschap van een slachter. Ook is er een kruidenierswinkel te zien. De laatste expositie (vanaf 8 aug. 2021) gaat over de zeventiger jaren, met bromfietsen, maar vooral met veel mode uit die jaren. Vervolgens bezoeken we een oude smidse en een schaapskooi, waarin sorteermachines zijn opgeslagen. Een gebouw in de vorm van een champignon, geschonken door champignonbedrijven uit Horst, is nu een internationale school voor champignontelers. Een heropgebouwde kapel is nu trouwlocatie. Er zijn kassen uit de glastuinbouw, en we komen in de expositieruimte voor de aspergeteelt met als pronkstuk een asperge van 3,11 meter, en als modern sluitstuk een plukmachine die 35 stekers vervangt.
Er is ook een speelhal voor kinderen, met een miniatuurkermis, gemaakt uit weggooispullen. Nogmaals de gids: “Na de aankoop van grond ontdekten archeologen in de grond de afdrukken van palen van een boerderij uit 1300. Die is nagebouwd door onze vrijwilligers; alleen het rieten dak is door specialisten ‘gedekt’. Het gebruikte leem is met paardenpis waterdicht gemaakt. Let ook op de houten constructie van de draaideur.”
Kortom, er is een enorme variëteit aan heemkunde te zien, dankzij 250 vrijwilligers. Vóór de covid-19-pandemie kwamen er 30.000 bezoekers per jaar. Wie Openluchtmuseum de Locht (‘locht’ betekent open plek in het landschap; denk aan buurtschap de Logt in Boekel) op eigen houtje wil bezoeken: het adres is Broekhuizerdijk 16d, Melderslo, tel: 077-3987320. Openingstijden: 10-17 uur; in april t/m oktober op dinsdag t/m zondag en in november t/m maart op woensdag, zaterdag en zondag. Entree 9 euro. Zie www.delocht.nl.