In sommige huishoudens wordt nog altijd een schrijfplankje van leisteen gebruikt, waarop de benodigde boodschappen worden bijgehouden. Vaak wordt hierop geschreven met een krijtje, zodat uitvegen makkelijk is. Vanuit de 18e eeuw zijn in het onderwijs plankjes van leisteen gebruikt om bijvoorbeeld te leren schrijven. In die tijd werden geen krijtjes gebruikt, maar griffels om mee te schrijven. Die griffels waren staafjes, ook van leisteen, waarmee prima op de plaatjes leisteen kon worden geschreven en getekend. Met een eventueel vochtig doekje kon je ze snel weer schoonmaken. Vele generaties hebben zo leren schrijven. Als een leerling goed had gepresteerd, kreeg deze een nieuwe griffel als cadeau. Daar komt de uitdrukking ‘een tien met een griffel’ vandaan.
Leerlingen werden vertrouwd gemaakt met de schrijfwijze van letters en woorden, door middel van een leesplankje met een aantal modelwoorden. Landelijk kennen we de houten leesplanken met ‘aap, noot, mies…’ en plaatselijk, vooral in het zuiden, werden brave, soms religieuze leesplankjes gebruikt. Het is interessant welke woorden destijds als trigger-woorden voor de taalontwikkeling werden gekozen. Om te leren rekenen werden de tafels van 1 tot 10 of tot 20 er dreunend ingestampt. Daarnaast werd een telraam gebruikt. Eeuwenlang zijn telramen in gebruik geweest in de handel en in winkels. Wie in de landen rond de Middellandse Zee in bazaars gaat winkelen, zal de oude Arabische telramen nog altijd in gebruik zien.
De mogelijkheden van de mobieltjes zullen hieraan snel een eind maken.
Van de Boekelse scholen zijn enkele leermethoden bewaard gebleven, die op de heemkamer bekeken en bestudeerd kunnen worden.
Door Toon Wassenberg